WINDOWS' U YEDEKLEMEK
Backup programını kurmak için Windows 98' de şunları yapmalısınız. Denetim Masası' nda Program Ekle\Kaldır bölümüne girin. Windows Kur sekmesine geçin ve Sistem Araçları' nı işaretleyin. Ayrıntılar düğmesine tıklayıp listeden Yedekleme bileşenini seçin ve Tamam ile onaylayın. Windows şimdi sizden Windows kurulum CD' sini isteyecektir ve program için gerekli dosyaları kopyalayacaktır. Windows Me' de ise biraz farklı bir yol izlemeniz gerekiyor. Burada Backup programını Denetim Masası' ndan değil, CD üzerinde bir EXE dosyasından kuruyorsunuz. Windows Me CD' sini sürücüye yerleştirin ve (CDROM Sürücüsü):\ADDONS\MSBACKUP dizinine geçin. Burada MSPEXP.EXE dosyasını bulacaksınız. Dosyaya çift tıkladığınızda kurulum başlayacaktır. Daha sonra Windows' u tekrar başlatmanız gerekecektir. Programı Başlat\Programlar\Donatılar\Sistem Araçları altında bulabilirsiniz. Programı ilk defa çalıştırdığınızda yedekleme programının bir yedekleme cihazı bulunmadığına dair bir hata mesajıyla karşılaşabilirsiniz. Burada bant veya MO sürücüler gibi donanımlar kastediliyor. Bu bizi ilgilendirmiyor, o yüzden Hayır düğmesine tıklayın. QIC dosyasını istediğiniz gibi taşıyabilir ve mesela bir CD' ye yazabilirsiniz.
4 ADIMDA WINDOWS YEDEKLEMESİ
1- Yedekleme sihirbazı sizi karşılayacaktır. İlk pencerede "Yeni bir yedekleme işi oluştur" seçeneğini seçin ve Tamam düğmesine tıklayın. "Seçili sürücü, klasör ve dosyaların yedeğini al" seçeneğini işaretleyin ve İleri düğmesine tıklayın. Sürücü görünümünde C:\Program Files ve C:\Windows dizinlerini işaretleyin ve İleri düğmesine tıklayın. Tüm seçili dosyalar seçeneğini olduğu gibi bırakın ve İleri düğmesine tıklayın.
2- Sisteminize bir yedekleme sürücüsü bağlı değilse, Yedeklenecek yer' de Dosya seçili olacaktır. Bunun altındaki giriş alanında backup dosyasının adını ve konumunu girin. Açıklama için istediğiniz bir şey girebilirsiniz. Önemli olan QIC dosya uzantısı. İleri düğmesine tıklayın. Takip eden iki ayarı aynen bırakabilirsiniz.
3- İleri düğmesine tıkladıktan sonra yedekleme görevine bir isim vermelisiniz. Bunun yedeğin dosya adıyla bir ilgisi yok, zira sadece bir açıklamayı ifade ediyor. "30.08.01 tarihli Windows konfigürasyonu" gibi bir açıklama mantıklı olacaktır.
4- Başlat' a tıkladığınızda yedekleme başlayacaktır. Yedekleme işlemi sona erdiğinde Rapor düğmesiyle bu işlem sırasında hataları görebilirsiniz. Endişelenmenize hiç gerek yok; programın yedeklemediği dosyalar her zaman olacaktır. Bunlar mesela Windows' un o an açtığı ve kullandığı Log veya indeks dosyaları olabilir. Yani bu hata mesajlarını dikkate almanıza gerek yok.
WINDOWS' U BACKUP' TAN GERİ YÜKLEMEK
MS-Backup ile Windows' u yedeklediniz. Şimdi ise aldığınız yedeği geri yüklemek istiyorsunuz. Yedekleme programını çalıştırın ve "Yedeklenmiş dosyaları geri yükle" seçeneğini seçin. Tamam düğmesine tıklayın ve çıkan pencerede aldığınız backup dosyasının yolunu belirtin. Daha sonra İleri düğmesine tıklayın. Şimdi yedeğin açıklamasını, oluşturulma tarihiyle birlikte göreceksiniz. Tamam düğmesine tıkladığınızda program yedeklenmiş dizinleri gösterecektir. Şimdi tekrar C:\Program Files ve C:\Windows dizinlerini işaretleyin. İleri düğmesine tıkladıktan sonra yedekleme aracı yedeğin nereye kopyalanacağını soracaktır. Özgün Konum' u seçin ve İleri düğmesine tıklayın. Son pencerede "Her zaman bilgisayarımdaki dosyayı değiştir" seçeneğini işaretleyin, Windows böylece varolan konfigürasyonun üzerine komple yazabilecektir. Başlat düğmesine tıkladıktan sonra program Registry' nin de geri yüklenip yüklenmeyeceğini soracaktır. Bu soruya, donanım ve sistem ayarlarının geri yüklenmesiyle ilgili bir sonraki soruya da olduğu gibi olumlu cevap verin. Verilerin geri yazılması sırasında yedeklenemeyen dosyalarla ilgili mesajlar alacaksınız. Bunları Tamam ile onaylayın. Ayrıca System File Recovery' nin C:\WINDOWS\PCHEALTH\HELPCTR altındaki dosyalarının üzerine yazılamaz. Bununla ilgili mesajlar es geçebilirsiniz. Geri yüklemeler tamamlandığında Windows, bilgisayarınızı yeniden başlatmayı önerecektir. Bu durumda bazen Registry veri tabanında hatalar olduğuna dair bir mesaj alabilirsiniz. Endişelenmenize hiç gerek yok, Windows' un otomatik Registry kontrolü, problemin giderilmesini sağlayacak ve bilgisayarın yeniden başlatılmasını isteyecektir. Daha sonra eski sistem tamamen yeniden yüklenmiş olacaktır.
YEDEĞİ OTOMATİK OLARAK GERİ YÜKLEMEK
Windows' un yedekleme programının bir dezavantajı var. Eski bir Windows sürümünü geri yüklemek için, Windows' u mutlaka kurmanız gerekir. Ancak yedeklenmiş verileri DOS altında geri yüklemek maalesef mümkün değil. Windows CD' sinde \TOOLS\SYSREC dizininde PCRESTOR.BAT dosyasını bulacaksınız. Bu batch programını DOS altında çalıştırdığınızda Windows' un temel sürümünü yedekleme araçlarıyla birlikte kuracaktır. Daha sonra kullanıcının müdahalesi gerekmeksizin yedekleme programı açılacak ve alınan yedek dosyanın konumu sorulacaktır. Yazılım böylece eski bir Windows konfigürasyonunu geri yükleyebilir. Bu işlemle ilgili daha ayrıntılı açıklamaları batvh dosyası ile aynı dizindeki RECOVER.TXT dosyasında bulabilirsiniz. Ancak Windows Me' de maalesef otomatik geri yükleme mümkün değil.
SİSTEM AÇILMIYOR REAL MODE KERNEL
BIOS mesajlarından sonra sistem açılmıyor ve sistem bulunamadı gibi bir mesajla karşılaşılıyor. Bu hatanın nedeni boot sektöründen kaynaklanıyor ve burada kayıtlı olan real mode kernel' in (DOS\Windows 9x için IO.SYS veya Windows NT\2000 için NTLDR) artık mevcut olmadığını ifade ediyor. Dosyayı geri yüklemek oldukça kolay. Doğru işletim sistemiyle oluşturulmuş bir boot disketiyle bozuk bilgisayarı açın ve komut isteminden şu komutu girin.
sys a: c:
SYS.COM boot sektörünü ve kernel' i sabitdiske yazacaktır. Daha sonra yine normal bir şekilde diskten sistemi açabilirsiniz. Bir boot manager' dan (mesela Windows NT) Windows 9x' in açılması başarısızlıkla sonuçlandıysa durum daha karışık birhal alıyor. Burada bir Windows 9x boot disketinden sistemi açıp SYS komutunu girmek vahim sonuçlara yol açacaktır. Bu durumda boot manager da silinecek ve sistem hiç açılmayacaktır. Böyle bir durumda boot disketinden SYS komutu yerine şunu girin. copy a:\io.sys c:\ Böylece Windows 9x' in DOS kernel' ini, boot sektörüne dokunmadan kopyalamış olursunuz.
BOOT DİSKETİ HAZIRLAMAK
Acil durumlarda kullanmak üzere içinde en gerekli programların olduğu bir boot disketine ihtiyacınız var. Windows sizi yarı yolda bıraktıysa ve güvenli kipte bile açılmıyorsa bir boot disketine sarılmaktan başka çareniz yoktur. Böyle bir durumda da çoğunlukla bu disketi bulamazsınız. İşte bu yüzden hemen şimdi temiz bir disket hazırlayın ve mükemmel boot disketinizi oluşturun. Denetim Masası\Program Ekle\Kaldır\Başlangıç Disketi ile bu disketi oluşturabilirsiniz. Sistem Windows' tan açılmıyorsa, ancak MS-DOS kipinde boot ediliyorsa bir şansınız daha var.
C:\Windws\Command
dizinindeki Bootdisk.bat dosyası da bu işi yapabiliyor. Bu programı çalıştırın, bunun bir avantajı da disketi hazırlamak için sürücüde Windows CD' sini istememesi. Bu açılış disketi önemli programlarının yanında CD-ROM sürücünüzün de sisteme tanıtılmasını sağlayacaktır.
SİSTEM DOSYASI DENETLEYİCİSİ İLE RESTORE
Virüsler ve hatalı programlar yüzünden sistem dosyaları hasar görmüş olabilir. Windows' un Sistem Dosyası Denetleyicisi programı bozulan sistem dosyalarını orijinali ile değiştirebiliyor. Başlat\Çalıştır komutlarıyla msinfo32 girin ve Tamam ile onaylayın. Daha sonra açılan programdan Araçlar\Sistem Dosyası Denetleyicisi ve Başlat seçenekleriyle programı çalıştırın. Sistem Dosyası Denetleyicisi şimdi kayıtlı tüm sistem dosyalarını denetleyecektir. Hatalı olanları varsa bunları sabitdiskteki yedeklerle veya orijinal Windows CD' sindeki dosyalarla değiştirecektir.
SİSTEMİN YÜKLÜ OLUP OLMADIĞINI KONTROL ETMEK
Açık olan tüm programlar sisteminizin anabelleğinde bulunur. Bunlar o anda çalıştığınız Word, Excel veya Internet Explorer gibi uygulamalar olduğu gibi, ekran kartı sürücüleri, Microsoft Office' in hızlı yükleme gibi artalan görevleri veya sağ altta görev çubuğundaki küçük simgeleriyle gösterilen küçük programlarda olabilir. Tüm bu görevler sistem kaynaklarınızı tüketir, yani anabellek ve işlem gücünden çalarlar. Şansınız varsa Windows sistem kaynaklarının tehlike derecede düşük olmasını bir uyarı penceresiyle size bildirir. Şansınız yoksa da baş belası mavi ekranla sisteminiz kilitlenir. Bu gibi durumlarda açık olan tüm programları kapatıp sistemi yeniden başlatmak en iyi yol olacaktır, zira veri kaybı tehlikesini ancak bu şekilde önleyebilirsiniz. Alternatif olarak artık cevap vermeyen programları anabelleğiniz' den şu şekilde temizleyebilirsiniz.
1- Task Manager' i (Görev Yöneticisi) açmak için Ctrl-Alt-Del tuş kombinasyonuna basin.
2- Task Manager açilacaktir. Listeden artik cevap vermeyen ve kapatmak istediginiz uygulamalarinin kaydini seçip Görevi Sonlandir dügmesine basın. Bazen bu işlemi birkaç defa tekrarlamaniz gerekebilir.
3- Seçili görevin gerçekten de sonlandirilmak istenip istenmedigine dair güvenlik sorgusunu Evet ile onaylayin. Bu arada sadece bildiğiniz görevleri bu şekilde kapatın. Explorer veya Systray gibi görevler işletim sisteminin bir parçasıdır ve kapatılmamaları gerekir.
DR. WATSON ILE KİLİTLENMELERE SON
Sisteminiz durup dururken kilitleniyor ve siz bunun neden kaynaklandığını bilmek istiyorsunuz. Microsoft Sistem Bilgisi altındaki (Başlat\Programlar\Donatılar\Sistem Araçları\Sistem Bilgisi) altında birçok faydalı aracın arasında özellikle bir tanesi göze çarpıyor. Dr.Watson. Maalesef çoğu kullanıcının varlığından haberdar olmadığı Dr.Watson nedenini bilmediğiniz Windows kilitlenmelerinin tam olarak neden kaynaklandığını bulmada size oldukça yardımcı olabiliyor. Ayrı bir protokol dosyasında tam bir kesinlikte hatalı programları ve sürücüleri not ediyor. Bir kilitlenmeden sonra bunları tespit edebiliyorsunuz.
1- Program maalesef otomatik olarak çalıştırılamıyor. Bunu siz yapmalısınız. En hızlı şekilde Başlat menüsünden Çalıştır komutu ile drwatson girip Tamam düğmesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz.
2- Dr.Watson sistemin kısa bir duru kaydını (Snapshot, bellek kopyası) alıyor ve sonra artalanda gizleniyor. Görev çubuğunun sağında küçük bir simge halinde görebilirsiniz. Program bir hata tespit ettiğinde otomatik olarak devreye giriyor.
3- Simgesine çift tıklayarak Dr.Watson' u açabilirsiniz. Görünüm\Gelişmiş Görüntü' ye tıklayarak sisteminiz ve etkin görevler hakkında ayrıntılı bilgiler alabilirsiniz.
4- Dr.Watson' un protokolünü Dosya menüsündeki Kaydet komutuyla kaydedebilir ve istediğiniz zaman çağırabilirsiniz. Bunun faydası iki sistem durumunu birbiriyle kolayca karşılaştırabilmektir.
CD' LERİN AUTORUN SORUNLARINI ÇÖZÜMLEMEK
Bilgisayarınıza taktığınız CD' leriniz artık otomatik başlama özelliğine cevap vermiyorsa ve gereken tüm ayarları değiştirmenize rağmen bir fayda sağlamadıysanız çözümü registry' de bulabilirsiniz. Registry editörünü çalıştırın (Başlat\Çalıştır\regedit).
HKEY_CURRENT_USERS\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer
anahtarına ulaşın ve buradaki NoDriveTypeAutoRun' ın değerinin 95 00 00 00 olduğundan emin olun değilse değiştirin. Sorun düzelecektir.
PROGRAM EKLE\KALDIR LİSTESİNİ TEMİZLEMEK
Program Ekle\Kaldır özelliğini kullanarak kurulu bir programı kaldırmanıza rağmen bazen sadece ismi listede kalabilir ve programı yeniden kurmanızı engelleyebilir. Registry editörünü çalıştırın (Başlat\Çalıştır\regedit).
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Uninstall
anahtarına başvurmanız gerekir. Burada yer alan programlardan istediğinizi silebilirsiniz. Ancak bu işlem sadece listedeki ismi silecek ve asıl programlara dokunmayacaktır.
ÇALIŞTIR MENÜSÜNDE İSTENMEYEN PROGRAMLAR
Kurduğunuz çoğu program işletim sisteminin her başlatıldığında hafızaya yüklenmek isteyebilir. Bu yüzden de kendini Run menüsüne yazar. Ancak bu sayı artıkça açılışta gecikecektir. Açılışta istemediğiniz programları silmek için önce Registry editörünü çalıştırın (Başlat\Çalıştır\regedit).
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion
altındaki Run ve RunServices anahtarları altında bulabilirsiniz. Daha sonra bulunan bu anahtar altındaki istenmeyen programları kaldırın. Artık Windows' u baştan başlatabilirsiniz.
MASAÜSTÜ AYARLARIN KAYDEDİLMESİ
Denetim Masası, Başlat menüsü programları yada sıradan diğer masaüstü pencerelerin boyut, pozisyon ve simge düzeni gibi ayarları ayarladığınız gibi kalmıyorsa Registry editörünü çalıştırın (Başlat\Çalıştır\regedit).
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer
anahtarı altında bulabilirsiniz. Burada bir NoSaveSettings anahtarı yer almaktadır. Bunu silerek soruna çözüm üretebilirsiniz.